Að gefnu tilefni flögrar stundum sú hugsun að þeim sem hér hamrar á lyklaborð hvort ritstjórnir fjölmiðla haldi að við, neytendur þeirra, séum kjánar. Aftur á móti kunna dæmin að sanna þá einföldu staðreynd að við lesendur séum síst af öllu kjánar en þeir sem starfa á ritstjórnunum sé það miklu frekar. Að minnsta kost þarf að krefjast meiri hugsunar af þeirra hálfu.
Leikskólinn
„Rétt upp hönd sem telur sig geta starfað með Katrínu Jakobsdóttur, formanni Vinstri grænna,“ kallaði annar stjórnanda umræðuþáttar með formönnum flokkanna kvöldið fyrir kjördag.
Þetta gerðist í upphafi þáttarins. Fleiri en ég fengu gæsahúð, grænar bólur og kjánahroll, allt í einum pakka.
Þvílík steypa og rugl. Engin virðing fyrir flokksformönnunum heldur er bókstaflega komið fram við þá eins og börn. Og síst af öllu er okkur, áhorfendum sýnd tilhlýðileg virðing.
Stjórnmálafræðingurinn
„Hvað sérðu í stöðunni eftir þessar niðurstöður í kosningunum, Eiríkur Bergmann,“ spyr blaðamaður og/eða fréttamaður stjórnmálafræðinginn, og horfir bláeygur á hann eins og sá Bergmann sé véfréttin, spádómskall sem rýnir í kristalskúlu, spil eða kaffibolla og sér þar framtíðina skráða með orðum eða í myndum.
Bergmann svarar eins og hann er spurður, ekkert gáfulegar heldur en ég hefði gert í sporum hans, leikskólakennari, hjúkrunarfræðingur, bílstjóri, sundlaugarvörður, blaðamaður eða einhver annar sem fylgist með fréttum. Svarið kemur alls ekkert á óvart því stjórnmálafræðingurinn kann að giska eins og við hin.
Stjórnmálafræðingar sjá ekki fram í tímann. Þeir vita ekkert meira heldur en blaðamenn eða -fréttamenn og alls ekkert meira en ég eða þú, ágæti lesandi. Samt eru stjórnmálafræðingar spurðir um hið óorðna og allir vita hvað þeir vita ekki.
Ekki er svo ýkja langt síðan blaðamenn eða fréttamenn settu sjálfir saman það sem þeir vilja núna hafa eftir einhverjum öðrum. Fyrir vikið lengjast fréttir í fjölmiðlum en innihaldið verður því miður ekkert merkilegra, meiri líkur eru á því að innihaldið verði álíka rýrt og þurrkuð marglitta.
Íhugum flesta er ekki hægt að sívinna sömu fréttina. Innihaldið tæmist fljótar en margir blaða- eða fréttamenn halda. Í kjölfarið er ekki sagt frá öðrum og merkilegri atburðum, til dæmis úti í heimi.
Eftir kosningar
Raunar er takmörkuð hugsun margra fjölmiðlamanna slík að maður veltir því fyrir sér hvers vegna atburðurinn þegar þeir urðu fyrir höfuðhögginu hafi ekki komið í fréttum.
Í langflestum tilvikum er ekki hægt að spyrja formann stjórnmálaflokks hvernig ríkisstjórn hann vilji mynda vegna þess að þeir hafa af praktískum ástæðum ekki leitt hugann að því, geta það ekki. Þar að auki eða kannski þess vegna fara menn varlega í yfirlýsingum.
Þetta kemur þó ekki í veg fyrir að blaðamaðurinn spyrji hvort stjórnmálamaðurinn hafi átt fund með einhverjum úr öðrum flokkum í því skyni að mynda ríkisstjórn.
Á meðan fylgist enginn með því hvað „óbreyttir“ þingmenn eru að gera. Þeir gætu verið í miklum stjórnarmyndunarviðræðum meðan formaðurinn segist ekkert vita. Og hugsanlega veit hann ekkert hvað samflokksmenn hans eru að bralla. Fjöldi dæma eru um þingmenn sem hafi unnið að myndun ríkisstjórnar í felum og loks þegar rétti tíminn er kominn á flokksformaður auðveldar með að láta hendur standa fram úr ermum.
Ríkissjónvarpið
Hversu leiðinlegt er ekki að horfa á ríkissjónvarpið „eyða“ fimmtán mínútum í að fylgjast með hverjum flokksformanninum á fætur öðrum ganga á fund forsetans og spjalla um hvern þeirra rétt eins og einhver tíðindi hafa verið að gerast. Ég hefði getað sagt þessu fólki að ekkert fréttnæmt hafi gerst á þessum fundi formanna með forsetanum. Þar var allt fyrirsjáanlegt. Svo kom það líka á daginn að allir flokksformennirnir gátu engu svarað öðru en með loðnum yfirlýsingum, næstum því út í bláinn.
Samt stóð skeggjaður fréttamaðurinn út í myrkrinu á Bessastöðum, nokkrum klukkustundum að tjaldið hafði verið dregið fyrir, sýningar á einþáttungum dagsins lauk. Hann endurtók allt, sagði ekkert og var eiginlega frekar andlaus. Hins vegar vantaði ekki að hann var afar áheyrilegur og sagði frá engu á einstaklega eftirtektarverðan máta.
Ágæti lesandi. Svona er naglasúpa matreidd. Fréttamenn á Ríkissjónvarpinu og Stöð2 eru að verða afar duglegir í svokölluðum „stand-upp“ sem skila engu annað en að sýna skeggvöxt eða fatnað ungmennanna.
Er ekki kominn tími til að fjölmiðlarnir skoði fréttastefnu sína með gagnrýnum augum og reyni að segja fréttir af einhverju í stað þess að tuða um ekkert?
Á meðan á þessu öllu stóð gerðist ýmislegt í erlendum fréttum. Carles Puigdemont hefur flúið Katalóníu vegna ákæru um landráð, Paul Manafort, fyrrverandi kosningastjóri Trump, og viðskiptafélagi hans hafa verið ákærðir vegna samskipta við Rússa, snælduvitlaust veður var í dag í Evrópu og Kim Jong-un og Ri Sol-ju, hinn stórkostlegi leiðtogi Norður-Kóreu og kona hans, skoðuðu snyrtivörumarkað í Norður-Kóreu við dynjandi lófaklapp og hvatningahróp alþýðu manna.
Sko, það er nóg að frétta. Rétt upp hönd sem nennir ekki að fylgjast með engum fréttum úr íslenskri pólitík.