Nokkuð hefur verið rætt um „Black Friday“ tilfellið sem óð yfir landsmenn á föstudaginn var. Hér er enn á ný um að ræða landnám amerískra verslunarhátta hér á landi. Áður höfðu numið hér land „Valentínusardagurinn“, „Halloween“, „Tax Free“ og ábygglega margt fleira sem ég man ekki eftir í augnablikinu.
Máttur auglýsinganna er mikill. Um það fer enginn í grafagötur. Fæstum agnúast þó út í það sem þeir hugsanlega geta hagnast á. Þar renna saman hagsmunir kaupmanna og neytenda. Fyrst svo er mætti halda að báðir þessir hagsmunaaðilar gætu sameinast í því að tala íslensku og viðhalda henni.
Staðreyndin er sú að íslenskunni fer hnignandi. Ekki endilega vegna þess að verið er að sletta ofangreindum orðum í söluræðum heldur miklu frekar vegna þess að yngra fólk er farið að nota ensku eins og hún sé móðurmálið.
Þetta sést mætavel á Facbook. Fæstir hafa við að þýða snjallar tilvitnanir á ensku heldur birta þær orðréttar. Slettur úr öðrum tungum eru mun sjaldgæfari.
Ég held að íslensk kennarastétt standi sig ekki sem skyldi. Ef hún gerði það væri ungt fólk almennt vel máli farið og legði alúð í mál sitt, væri vel lesið og vel skrifandi. Svo er því miður ekki og má greinilega sjá þetta meðal ungra blaða- og fréttamanna. Verst er þó að enginn leiðbeinir.
Höfuðborgarbúar ættu að ganga niður Laugaveginn í Reykjavík. Ábyggilega 90% nafna á verslunum, veitingastöðum og hótelum eru á ensku. Hvers vegna skyldi það vera? Jú, líklega til að auðvelda útlendingum valið. Þetta er engu að síður mikill misskilningur. Ég hef farið nokkuð víða utan Íslands og finnst lítið tiltökumál þó ég langflest nöfn á veitingastöðum, hótelum og verslunum í Aþenu séu á grísku, á Spáni er spænskan ráðandi og á Ítalíu er það ítalskan. Myndi nokkur Frakki með réttu ráði nota enskt nafn á verslun sína eða veitingastað?
Hvers vegna erum við Íslendingar svona enskuskotnir? Er íslenskan ekki nógu góð?
„Thanksgiving Day“ hefur á íslensku fengið nafnið Þakkargjörðarhátíð. Var þessi þýðing erfið eða flókin? Nei, en um það snýst ekki málið. Hvorki að þýðing úr ensku og yfir á íslensku sé einhverjum vandamálum bundin né heldur að við þurfum að taka útlenda siði og festa þá í gildi hér á landi. Í fljótu bragði sýnist þetta ástfóstur á erlendum siðum byggjast á skorti á þjóðlegri sjálfsvitund. Þegar málið er nánar skoðað horfum við bara of mikið á amrískar bíómyndir og undirmeðvitundin heldur að við séum ekki lengur íslensk.